Een illusie armer

Het begon allemaal op de middelbare school. De brugklas ging nog wel, maar vanaf het tweede, derde jaar was het elke keer weer de vraag of ik wel verder zou mogen naar het volgende leerjaar. Ondanks een bizar aantal onvoldoendes ging ik toch ieder jaar weer over. Uiteindelijk heb ik het atheneum zelfs keurig in zes jaar afgerond.

Gewoon veel geluk gehad, dacht ik altijd. Zonder geluk vaart immers niemand wel. Maar het bleef maar voortduren. Op de universiteit, met name in de masterfase, haalde ik vakken waarbij ik echt geen flauw idee had waar het allemaal over ging. In de eerste weken van het collegejaar verwachtte ik die master nooit te zullen halen, maar na een jaartje stond ik toch maar mooi met dat papiertje te wapperen. Ok, weliswaar keihard gewerkt, maar vrouwe Fortuna had wederom niet stilgezeten. Dacht ik tenminste.

Nu ik ook bij mijn huidige opleiding (fysiotherapie, HBO) soms vakken haal waarbij ik het gevoel heb dat ik eigenlijk nog lang niet bekwaam genoeg ben kan van geluk statistisch gezien echter geen sprake meer zijn. Stiekem hoop je natuurlijk dat je misschien toch nog ergens iets van kwaliteiten in huis hebt. Dat je toch beter bent dan dat je zelf denkt.

Helaas. Een krantenbericht beroofde me vanochtend van die illusie. Het maakte tevens helder dat het al die jaren waarschijnlijk ook geen geluk is geweest. Veel scholen schijnen leerlingen namelijk bewust hogere cijfers te geven zodat zij niet doubleren. Slecht presterende leerlingen zijn immers slecht voor het imago van de school, wat weer kan leiden tot minder aanmeldingen. Tevens krijgen onderwijsinstanties geld voor elke student die afstudeert. Tja, nu snap ik het. Als je aan zo’n dramaat als ik nog een leuke cent kunt verdienen dan zou ik dat ook niet nalaten.

Op deze manier is een diploma natuurlijk weinig meer waard. Het gevaar bestaat dat elke kneus straks een studie kan afronden zonder daar veel moeite voor te hoeven doen. Vooral in de zorg zou dat een ernstige zaak zijn. Je moet er toch niet aan denken dat je in een ziekenhuis ‘verzorgd’ wordt door een halve gare die toevallig een diploma verpleegkunde cadeau heeft gekregen omdat hij of zij daar maar lang genoeg bleef zitten en de school toch nog wat geld aan hem of haar wilde overhouden.

Een treurige ontwikkeling. Bijzonder demotiverend ook. Nee, geef mij maar de sport. Daar kun je tenminste nog meetbare resultaten neerzetten. Hoe harder je loopt, hoe beter je prestatie. Hoe meer wedstrijden je wint, hoe meer punten je krijgt. Presteer je goed genoeg dan wordt dat beloond met een trofee als bewijs van bekwaamheid. Anders niet. Om de kwaliteit te waarborgen zou het onderwijs hier een voorbeeld aan moeten nemen.